Mâm cỗ Tết miền Nam không cầu kỳ nhưng luôn đầy đủ và phong phú, với sự kết hợp của nhiều món ngon và trái cây mang đủ hương vị chua, cay, mặn, ngọt. Tùy vào điều kiện gia đình, người miền Nam sẽ chuẩn bị mâm cỗ theo cách riêng, không nhất thiết phải quá nhiều món.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vĩ, những món ăn đặc trưng không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Nam gồm thịt kho tàu, canh khổ qua, bánh tét, và lạp xưởng. Trong đó, thịt kho tàu là món biểu trưng, với hương vị ngọt thanh từ nước dừa, béo ngậy từ trứng, và thịt ba chỉ mềm ngon.
Thịt kho tàu là món ăn đặc trưng trong mâm cỗ Tết ở miền Nam.
Theo truyền thống miền Nam, món thịt kho hột vịt với miếng thịt vuông và quả trứng tròn tượng trưng cho sự hòa hợp của trời và đất, mang đến ước mong một năm mới đầy đủ, trọn vẹn.
Trong khi người miền Bắc có bánh chưng, người miền Nam lại không thể thiếu bánh tét trong mâm cỗ Tết. Bánh tét, với lớp vỏ nếp dẻo, nhân đậu xanh béo mềm và thịt mỡ mặn mà, là món ăn truyền thống gắn liền với cội nguồn và các lễ cúng tổ tiên, thường có cả nhân chay và mặn.
Bánh tét là món ăn truyền thống của người miền Nam.
Một trong những món nước không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người miền Nam, đó là món canh khổ qua. Canh khổ qua mang ý nghĩa mong muốn mọi chuyện “khổ” ở năm cũ sẽ “qua” nhanh trong năm mới.
Món canh khổ qua được chế biến đơn giản với khổ qua nguyên trái làm sạch bỏ ruột. Nhân khổ qua được làm từ thịt heo xay nhuyễn, có thể trộn với chả cá để tăng độ dai, thêm nấm mèo thái sợi và hành lá. Tất cả hòa quyện tạo nên món canh thanh mát và cực kỳ ngon, độc đáo.
Canh khổ qua thanh mát, thích hợp cho thực đơn ngày Tết.
Mâm cỗ ngày Tết ở miền Nam không thể thiếu gà luộc. Gà trống nguyên con phải được buộc cánh tiên khi luộc, khi chín da vàng bóng, không nứt. Gà sau khi cúng xong có thể xé nhỏ trộn gỏi, hoặc cắt miếng chấm muối ớt lá chanh.
Theo quan niệm dân gian, màu đỏ luôn đem lại sự may mắn. Bởi vậy, món lạp xưởng có màu đỏ được nhiều người miền Nam yêu thích và sử dụng trong dịp Tết. Lạp xưởng ở miền Nam có nhiều loại như: lạp xưởng khô, lạp xưởng tươi, lạp xưởng tôm, lạp xưởng cá… Món ăn này rất dễ kết hợp với các món khác.
Ngoài các món đặc trưng, mâm cỗ ngày Tết miền Nam còn có củ kiệu, củ cải ngâm, xôi vò, gỏi cuốn, dưa giá, chả giò…
Tổng hợp.
